Invoering van een kilometerheffing en wegenvignet in België

10.39
Van 2011 tot 2012
Dit project richt zich op de invoering van een slimme kilometerheffing voor vrachtwagens vanaf 3,5 ton en een elektronisch wegenvignet voor lichte voertuigen, waarbij buitenlandse weggebruikers ook bijdragen aan de kosten. TML focuste zich op de tarificatie en analyse van de inkomsten met verkeersmodellen, wat de basis vormt voor de toekomstige invoering van het wegbeprijzingssysteem in België.


In de regeerakkoorden 2009 - 2014 van elk van de drie gewesten werd de wil tot een globale hervorming van de verkeersfiscaliteit vastgelegd. 
Eind januari 2011 werd hiertoe een politiek akkoord afgesloten. Het uitgangspunt van dit akkoord is het objectief doorrekenen van de kosten voor mobiliteit aan burgers en bedrijven. Ook buitenlandse weggebruikers zullen voortaan meebetalen.

Dit project beoogt de invoering van:
  • Een slimme kilometerheffing voor vrachtwagens vanaf 3,5 ton.
    In functie van afgelegde afstand, plaats, tijd en milieukenmerken van het voertuig zal een heffing betaald moeten worden. Het systeem zal gebruik maken van GNSS-technologie.
  • Een elektronisch wegenvignet voor lichte voertuigen.
    Voor lichte voertuigen (zoals auto's en bestelwagens) zal een tijdsgebonden gebruiksrecht gelden.
De drie gewesten hebben ervoor gekozen om voorlopig niet te starten met een kilometerheffing voor personenwagens. Het systeem dat wordt ontwikkeld voor vrachtwagens zal wel zo opgebouwd worden dat het in een later stadium uitbreidbaar is naar personenwagens. Het geheel zal worden geoperationaliseerd volgens een DBFMO-model (ontwerp, bouw, financiering, onderhoud en exploitatie), waarvoor een private partner zal instaan.

Transport & Mobility Leuven was onderaannemer van het Fairwayconsortium en hield zich vooral bezig met de tarificatie en analyse van de inkomsten met behulp van verkeersmodellen.

Op 20 juli 2012 werd de Voorlopige Architectuur goedgekeurd voor de geplande kilometerheffing voor vrachtwagens en het wegenvignet voor personenwagens. Het document, voorbereid door het Fairwayconsortium, vormt de basis waarop Vlaanderen, Wallonië en Brussel de komende jaren stap voor stap het systeem voor wegbeprijzing willen invoeren.

In België worden jaarlijks 4,7 miljard vrachtwagenkilometers verreden door Belgen en 3,5 miljard door buitenlanders. Elke vrachtwagen zal een On-Board Unit (OBU) krijgen, een elektronisch apparaat dat via gps-technologie en draadloze netwerken doorlopend registreert waar de vrachtwagen zich bevindt en hoeveel kilometers hij aflegt. Deze gegevens worden automatisch doorgegeven aan een backoffice, dat berekent hoeveel tol de vrachtwagen moet betalen.

Ook de invoering van een elektronisch wegenvignet voor voertuigen van minder dan 3,5 ton is voorzien. Belangrijkste nieuwigheid is dat buitenlandse wagens voor het eerst een vignet zullen moeten betalen om op de Belgische wegen te mogen rijden. Elk jaar rijden naar schatting 6,5 miljoen buitenlandse personenwagens door ons land. Dat is zeer veel als je weet dat er in ons land zo’n 5,8 miljoen personenwagens ingeschreven zijn.

Periode

Van 2011 tot 2012

Opdrachtgever

Vlaamse overheid, Departement Financiën en Begroting

Partners

Fairway consortium (KPMG Advisory, Collis, Eubelius), met als onderaannemers ASFINAG, CMS DeBacker, Olswang, TNO en TML

Ons team

Griet De Ceuster, Kristof Carlier
© 2025 Transport & Mobility Leuven | Westsite: Online Oplossingen en Webdesign