Level playing field voor goederenvervoer in België

16010
TML onderzocht de noodzaak en impact van subsidies voor gecombineerd en verspreid goederenvervoer per spoor. TML voerde analyses uit van de huidige markt, prijsgevoeligheid en de effecten van de subsidie en kilometerheffing en vergeleek deze gegevens met andere Europese landen om te bepalen hoe de steun kan bijdragen aan een gelijk speelveld voor het goederenvervoer in België.


In het kader van een bevordering van een modal shift geeft de Federale Overheid een subsidie aan gecombineerd (sinds 2005) en verspreid (sinds 2013) goederenvervoer per spoor, net als veel andere Europese landen. Meer informatie over deze subsidie vindt u op
hun website. Voor het gecombineerd vervoer (ook bekend als intermodaal vervoer) wordt de subsidie toegekend op basis van een vaste component (per Intermodale Transport Eenheid ITE) en een afstandsafhankelijke component (per ITE-kilometer) en geldt ze enkel voor vervoer waarbij de volledige spoorcomponent op Belgisch grondgebied plaatsvindt. Voor het verspreid vervoer (ook bekend als single wagon load) wordt een zuiver afstandsafhankelijke steun (per wagonkilometer) gegeven, die enkel geldt op Belgisch grondgebied (maar ook voor transporten die grensoverschrijdend zijn).

De steun moet ervoor zorgen dat deze vormen van goederentransport beter op prijs kunnen concurreren met het meer flexibele wegtransport. De steun voor gecombineerd vervoer komt quasi volledig ten goede aan containers die vanuit/naar de Haven van Antwerpen richting/komende van het hinterland gaan. Ook voor verspreid vervoer is Antwerpen de belangrijkste hub voor rangeerbewegingen.

Sinds april 2016 is een kilometerheffing in voege voor zware vrachtwagens, die het evenwicht op kostenvlak kan verschuiven. De huidige steunregeling voor goederenvervoer per spoor loopt ook ten einde in 2016, waardoor een herziening van de maatregel mogelijk was. In deze studie is nagegaan of de steun nog in dezelfde mate nodig is en of een vernieuwing (samen met de invoering van de kilometerheffing) kan bijdragen tot het creëren van een level playing field voor goederenvervoer in België.

Volgende taken werden uitgevoerd:
  • Beschrijving van de huidige markt voor goederentransport in België op het vlak van transportvolumes en kosten.
  • Inschatting van de prijsgevoeligheid van de diverse markten.
  • Impactschattingen van zowel de bestaande subsidie (verleden) als de net ingevoerde kilometerheffing (toekomst).
  • Een benchmark van bovenstaande gegevens met zeven andere Europese landen.
  • Een projectie van het verwachte effect van een verderzetting van de subsidie op de betrokken markten en op het level playing field voor goederenvervoer in België.

Periode

2016

Opdrachtgever

Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer

Ons team

Tim Breemersch, Eef Delhaye, Bruno Van Zeebroeck
© 2025 Transport & Mobility Leuven | Westsite: Online Oplossingen en Webdesign