Kilometerheffing

07.62 / 07.65 / 08.23 / 08.55
Van 2007 tot 2008
TML onderzocht in opdracht van de Vlaamse overheid de effecten van een kilometerheffing voor vrachtwagens in Vlaanderen, waarbij negen scenario's werden doorgerekend om de impact op vrachtverkeer, overheidsinkomsten en emissies te evalueren.


TML heeft in 2008 voor de Vlaamse overheid onderzocht wat de effecten zouden zijn van een kilometerheffing voor vrachtwagens in Vlaanderen.

Effecten op de samenleving
Er werden in totaal negen scenario’s doorgerekend, gaande van een budgetneutrale variabilisatie van de Verkeersbelasting tot een verregaande gedifferentieerde internalisering van alle externe kosten. De effecten werden vervolgens vergeleken met het trendscenario voor 2020 en 2030.

Volgende effecten zijn te verwachten:
  • De prijs van een kilometer gereden met een gemiddelde vrachtwagen stijgt van 1,18 euro (in 2020) naar 1,18 tot 1,50 euro, afhankelijk van het gekozen scenario.
  • Het vrachtverkeer over de weg in Vlaanderen daalt met 0,75% tot 3,4%.
  • De daling van de vrachtwagenkilometers speelt zich vooral af op de snelwegen, ook in de scenario’s waar alle wegen worden beprijsd.
  • De inkomsten van de Vlaamse overheid verhogen: er is een daling met 112 miljoen euro in 2020 door het afschaffen van de Verkeersbelasting en het Eurovignet, maar de kilometerheffing brengt 200 tot 600 miljoen euro op.
  • De verdwenen vrachtwagenkilometers worden maar voor een klein deel (1% tot 5% van de tonkilometers) omgezet in andere vervoerswijzen (spoor, binnenvaart). Het overgrote deel verdwijnt in kortere ritten (bestemmingen) en veranderde bedrijfslogistiek (voorraden).
  • De effecten op de rijsnelheid, het personenverkeer en de emissies zijn erg klein.

De figuur in de rechtermarge (Miljoen voertuig-km in 2020, per scenario, per vervoerswijze) geeft de impact van elk scenario op de voertuig-km in 2020. Het valt op dat de grote vrachtwagens (boven 32 ton) meer dan de helft van de gereden kilometers uitmaken. Dat komt omdat deze vrachtwagens vooral ingezet worden voor internationaal verkeer en dus meer uren per dag rijden dan kleinere types.
Men merkt dat het effect van een kilometerheffing op de andere vervoerswijzen relatief klein is. Een lagere (scenario A) of hogere (scenario E) kilometerheffing heeft vooral impact op het vrachtverkeer zelf.

De berekeningen werden uitgevoerd met de 
TREMOVE- en ISEEM-modellen.

Aspecten technologie en implementatie
Een tweede achtergrondrapport beschrijft de verschillende technologische opties, niet alleen voor vrachtwagens maar voor wegverkeer in het algemeen.


Het rapport handelt zowel over bestaande als geplande systemen. De methode bestond uit twee activiteiten: een literatuuronderzoek en een aantal interviews met stakeholders op het gebied van implementatie, uitvoering en onderhoud van systemen voor kilometerheffing.

De studie behandelt
  • functionele architectuur,
  • technologie en systemen,
  • operating karakteristieken,
  • systeeminteroperabiliteit,
  • state-of-the-art van kilometerheffingsschema's,
  • on-board equipment,
  • sporadische gebruikers,
  • additionele diensten,
  • eurovignetrichtlijn,
  • kapitaalskosten en operationele kosten,
  • publiek-private samenwerking en
  • handhaving.

Periode

Van 2007 tot 2008

Opdrachtgever

Steunpunt Fiscaliteit & Begroting, in samenwerking met het Departement FB van de Vlaamse overheid

Partners

KU Leuven, TNO

Ons team

Griet De Ceuster, Tim Breemersch, Christophe Heyndrickx, Filip Vanhove, Bruno Van Zeebroeck, Isaak Yperman, Tom Voge
© 2025 Transport & Mobility Leuven | Westsite: Online Oplossingen en Webdesign